بەیتی یەکەمی لاپەڕە 375:
دڵ شیشەیی پڕ خوێنی فیراقی، فەرەقی بوو
مەکسووری ڕقی بەو دڵی وەک بەردی ڕەقی بوو

تێکستەکانی «چر، جن، کم، ت، مز، اح و خا» لە جیاتی «دڵی وەک بەردی ڕەقی بوو» نووسیویانە «لە منی خەستە ڕقی بوو». «عم، کم، گم و من» لە جیاتی «ڕەقیب بوو، ڕقی بەو» نووسیویانە «ڕەقیب بوو» دەمێنێتەوە وشەی «مەکسووری» کە شەرحەکە بەدیلی بۆ نەهێناوەتەوە، یان باشی بۆ ناچم، بەڵام لە خۆوە دیارە «مەکسوور» لە جێی خۆیدا ماوەتەوە بەو پێیە نیوەبەیتەکە وەها دەردەچێت:
مەکسووری ڕەقیب بوو، دڵی وەک بەردی ڕەقی بوو

ڕاستییەکەی منیش هەمیشە وەهام بیستووە و پێشی ڕازی بووم. نیوەبەیتی یەکەم ئەگەر لە جیاتی «فیراقی» بنووسرێ «فیراق و» واتای بەیتەکە ڕوون دەبێتەوە:
دڵ شیشەیی پڕ خوێنی فیراق و فەرەقی بوو
مەکسووری ڕەقیب بوو لە منی خەستە ڕقی بوو

گەلێک ڕوونتر دەبێ لەو قاڵبە پڕ تەکەللووفەی هەندێ لە تێکستەکان پەسەندیان کردووە و وشەی «فەرەق» بە واتای ترس هاتووە، بەو پێیە واتای بەیتەکە ئەمە دەبێ: دڵ شیشەیی پڕ خوونی فیراق و ترسی فیراق بوو، ڕەقیب شکاندبووی کەچی لە منی خەستە ڕقی هەڵگرتبوو. دەشێ «لە منی خەستە ڕقی بوو» بۆ یار بچێتەوە... لە لایەن شیانەوە ڕستەی «دڵی وەک بەردی ڕەقی بوو» ئا ئەویش بارتەقای «لە منی خەستە...» لە بەیتەکە واتابەخشە بەڵام ناشێ دوو دەقی لێکتر جودا بە هی شاعیرەکە دابندرێن، ئەو دەقانەی ڕێنووسیان لە بارە بۆ فرەجۆرەیی دەشێ بە واتای جودایانەوە بدرێن بە تاکە شاعیر.

لە لاپەڕە 376، ئەم دوو بەیتە:
ئەو نەشئە کەوا ساقی منی پێ لە خودی سەند
نەک نەوعە ڕەقێ بوو کە لە قەطرەی عەرەقی بوو،
خەندەی نەفەسی تۆ بوو وەکوو صوبح و نەسیمی
یا گوڵ دەمی پشکووتن و، عەطری وەرەقی بوو

شەرحەکە بە تێک بەستراویان دادەنێ و دەڵێ: ئەو نەشئەی سەرخۆشی کە مەیگێڕ منی لە حاڵی هوشیاری پێ دەرکرد، ئەو جۆرە عەرەقە نەبوو کە لە دڵۆپی ئارەقی ڕوویا دەردەکەوێ، بمداتێ بیخۆمەوە و پێی سەرخۆش بم، بەڵکوو کرانەوەی بە پێکەنینەوەی دەمی یار و بڵاوبوونەوەی هەناسەی بۆنی خۆشی و دەرکەوتنی دانە سپییەکانی کە وەک بای نەسیم وایە سبەینان هەڵ دەکا و ئاسۆ ڕوون ئەبێتەوە...
چەند تێبینیی پێشەکی هەیە: لە دیوانی گیو موکریانی لە جیاتی «...منی پێ لە خودی سەند» نووسراوە «بە ئەو عەقڵ و دڵی سەند». لێرەدا ئیشارەتی بۆ نەکراوە.
شەرحەکە دەڵێ «ڕەق: بە تورکی عەرەقی خواردنەوە». وشەکە «ڕەقی»ـیە نەک «ڕەق» شەرحەکە وا دادەنێ کە بەیتی دووهەم جەواب دانەوەی، یاخود هۆی ئەو نەشئەیەی بەیتی یەکەم دەکا کە لە حاڵی هۆشیاریی دەرکردووە.
بەیتی دووهەم دەپرسێ: ئایا خەندەی نەفەسی تۆ بوو...؟ یا گوڵ دەمی پشکووتن و ...ی بوو؟ پرسیار سەرەتای کارێکە نەک تەفسیری کارێک، بە لای منەوە تێک بەستران لە نێواندا نییە.
بەیتی یەکەم دەڵی: ئەو نەشئە کە وا «ساقی منی پێ بێهۆش کرد، یان بەو عەقڵ و دڵمی سەند» قەترەی ڕەقی «عارەقی خواردنەوە» نەبوو بەڵکوو قەترەی عەرەقی یار یا هی ساقی بوو، کە دەشێ ساقی یار خۆی بێ.
«خەندەی نەفەسی» نالەبارە، «خەندە و نەفەسی» جێی خۆیەتی چونکە خەندە پێوەندیی بە هەناسەوە نییە: خەندەکە هی گوڵ پشکووتن و نەفەسیش هی عیطری وەرەقە «عەطر هەڵەیە» خەندە و هەناسەکەش صوبح و نەسیمەکان.
نوسخە هەیە هی «چر» و «عب» «نەوعە ڕەقی» دەکەن بە «نەو عەرەقێ» واتە عارەقێکی نوێ، ئەمیشیان تا بڵێی جوانە.

بەیتی سەرەتای لاپەڕە 377:
ڕەققێتیی تەن و، ڕیققەتی دڵ، ڕوقبەتی طاعەت
مەخصووصی ڕەقیب بۆ لە منی خەستە ڕقی بوو!

لە دیوانی گیو «ڕبقەتی گەردەن» هاتووە بە لای منەوە ئەمیان ڕاستە و لە کۆنیشەوە وەهام بیستووە، لە پەراوێزی شەرحەکەشدا حەفت تێکست «ڕیبقەت – ربقت»ـی پەسەند کردووە.
دەبێ بڵێم ناشی و نەشیاوە نالی وشەی نووسیبێ خوێندرابێتەوە «ڕەققێتیی». شەرحەکە ناڵێ واتاکەی چییە وەک کە دەڵێ: ڕیققەت، ناسکی و ڕوقبەت گەردەن. بەڵام کە دەست دەکا بە شەرح «بوردەباری» لێ بە مەبەس گرتووە کە لەگەڵ عەبدایەتی «رق» دەڕوات، ئەوسا دەبێ «ڕیق» بنووسرێ و بەو ڕێژەیەی «اسم المعنی» واتە ئەو ڕێژە کە «ڕیققێتیی» پێ دروست بوو بە واتای عەبدایەتی، ناشێ لەگەڵ «ڕیق» بەکار بێت چونکە «ڕیق» خۆی عەبدایەتییە. ئەو ڕێنووسەی بۆ وشەکەی «ڕیققێتیی» بەکارهاتووە و هی «اسم المعنی»ـیە و «ێ» لە ناوەڕاستدایە نەک «ی = ـیـ» بەداخەوە هەڵەیەکی پەرەسەندووە چونکە لە کوردیدا و بە پێی بڕیاری فۆنەتیک دەنگی «ی» واتە یێی تیژی درێژ کە دەشکێتەوە و دەبێتە کەسرەیەک و یێیەکی کۆنسنانت لە میسالدا کە لە وشەی «برسی» ناوی واتا «اسم المعنی» داڕێژرێت دەبێ بیکەیتە «برسییەتی» نەک «برسێتی» بۆ ڕوونکردنەوە ئەم نموونەیە دەهێنمەوە: وشەی «ئیتالی» کە دەکرێتە جەمع دەنووسن «ئیتالێکان». فەرموو صیفەتێک بۆ ئەوانە بەکار بهێنە وەک «زیرەکەکان» ناشێ و ناشکرێ بگوترێ «ئیتالێ زیرەکەکان» دەبێ «ئیتالییە زیرەکەکان» و دەشێ سووک بکرێت و ببێتە «ئیتالیە...» دەبێ بڵێی «برسییە ڕووتەکان» نەک «برسێ ڕووتەکان». ئەم بەکارهێنانە لە سلێمانی باوە وەک لە ئاخاوتندا دەڵێن «مەنگ، لە جێی مەند» یان دیتوومە «گوێ رێژ» لە جیاتی «گوێ درێژ» نووسراوە. ڕەخنە لە شێوە دەربڕینی وشە ناگیرێ بەڵام ناشێ بەکارهێنانی هەڵە ببێتە دەستوور. بەشی هەرە زۆری کورد، هەر بە پێی دەستووری دەنگسازی، دەڵێن: برسییەتی، قاوەچییەتی، ڕۆمییەکان... زاری سلێمانی لە عێراق لە هەموو زارێک پێشکەوتووترە و بۆتە زمانی ئەدەبی بەڵام ناشێ خڵتەی لەگەڵدا بێ بۆ نووسین: «ئەمەو بەچەن» نابێ جێی «ئەمەت بە چەند» بگرێتەوە یاخود «ئەڕۆمەوەوانێ» ببێتە دەستوور... دوور نابینم بابایەکی ڕەواندزی بە موجامەلە بە یەکێکی سلێمانیەتی بڵێ: تەمەنی جەنابت چەندەوانێ؟ وەک کە لە گۆرانیبێژی کۆییم بیستووە گوتوەتی: «مەمکی گوڵی هەناڵە...» گۆیا لەسەر شێوەی ئاخاوتنی سلێمانی دەڕوا، کۆڵێکیش ڕای لە خۆی بووە.
بەهەمەحاڵ ئەم وشەیە لەم قاڵبەدا فڕی بەسەر زمانی شیعرەوە نییە و لە نالی دوورە. شەرحەکە لە بارەی مەعنای بەیتەکەوە دەڵێ: بوردەباریی لەش و ئامادەیی بۆ هەڵگرتنی هەر بارێ و، ناسکی دڵ و ملکەچی و بە گوێکردنی هەرچی بویسترێ، هەمووی لە مندا کۆبۆتەوە... بەدکار بۆچی لە ناو دڵداراندا هەر ڕقی لە منی خەستە بوو؟
ڕاستییەکەی ئەم واتایە لە ناچارییەوە نەبێ، هی ئەم کۆمەڵە وشەیەی بەیتەکە نین. بۆ نەیگوت: «بە خصوصی ڕەقیب» لە جیاتی «مەخصوصی ڕەقیب»؟ پێشتریش، ئەو ئەرکانەی باسیکردن هیچ وشەیەک نییە لە ئارادا بۆ «نالی»ـیان بباتەوە. کێ دەڵێ هی یار نین؟ دوو وشەی پێشەوە بۆ یار دەست دەدەن، ڕیبقەتەکەش بە بۆرە تەئویلی نیوەچڵ و بە مەلعەنەتی ڕەقیب و بە نەختێک چاوپۆشی دەشێ بۆ یار بچێتەوە و هەموویان «مەخصوصی ڕەقیب بوو» کەچی یار «لە منی خەستە ڕقی بوو».
ماڵی نووسخەنووسانیشم وێران نەبێ، هەر دەڵێی قۆنتەراتیان گرتووە لەسەر ڕێک نەکەوتن.

بەیتی دووهەمی لاپەڕە 377:
هێند مونتەظیری تۆ بو هەتا چاوی سپی بوو
نەرگس، کە لەسەر یەک قەدەم و دیدە چەقی بوو

صەد ماشەڵڵای لێ بێ ئەمەیە شیعری دڵکێش و یەک قاڵب کە هەرای نوسخەنووسانی پێوە نییە.
شەرحەکە نەختێک بە تەرجەمەی دەقاودەقی وشەکان بۆ واتای بەیتەکە چووە و ماندووەتی تێدا چێشتووە، لە نموونەدا دەڵێ: «بەڵام نالی کە ئەڵێ بەیەک چاو بۆی ڕوانیت، مەبەستی ئەوەیە بڵێ هەردوو چاوی کردبوو بە یەک... هەروەها نێرگس چاوی سپییە. بەڵام نالی ئەیەوێ بڵێ لە چاوەڕوانیی تۆدا چاوی سپی بووە». من وای بۆ ناچم: نەرگس دوو چاوی نییە ببێتە یەک، لزوومیش نییە بۆ ئەمە. نالی زاراوەیەکی زێدە مەشووری قسە کوردی هێناوە کە واتائارایی و زێدە مەدحی پێوە بەند بێ لە لایەن «یەک قەدەم»ـەوە: کورد لەمەدا زێدە پەرۆش و سووربوون لەسەر کارێک بە مەبەست دەگرێ. نالی خۆی لە بەیتی دیکەیدا هەیە کە هەمان زاراوەی هێناوە: «دەمێکە وا لەسە پێیەک دەسووتێم». دەشزانین نەرگس یەک پێی هەیە، بەڵام مەهارەتی نالی «یەک پێیی»ـی نەرگسەکە دەدزێتەوە بۆ لایەنی «سووتان بۆ یار» ئەویش، مەبەست ئەو «یەک پێیی»ـیە کە حەقیقەتە بۆتە بنەما و هۆی «چەقین بە یەک چاوی» چونکە لە شیعرەکەدا «یەک قەدەم» پێش کەوتووە. کە دیدەی بە دووادا هات لە ڕێی «واوی عەطف»ـەوە و لە سەبکی هەڵبەستەوە بۆتە هاوبەشی «قەدەم» لە وەستان، چەقین، و لە تاکیدا. تاکییەکە حەقیقەتە بەڵام بە یاریدەدەریی «یەک قەدەم» چەقین بۆ چاوەکەش جۆشی خواردووە. کە بڵیی: نان و چایەم خوارد، چایەت نەخواردووە، خواردۆتەتەوە بەڵام بە دوا ناندا «خواردن» بۆ ئەویش ڕەوا بوو. ئەگەر ئەم جەوازە نەبێ، دەبوو بڵێ: لەسەر یەک قەدەم و بە یەک چاو چەقیبوو.
لە کۆتایی بەیتەکەدا دەڵێ: وشەی نەرگەس هەم فاعیلی «مونتەظیر» و هەم فاعیلی «چاوی سپی بوو»یشە واتە هەرای لەسەرە لە نێوان ئەو دوو فیعلەدا... مەبەسی شەرحەکە لەم «هەرا»یە «تنازع»ـە کە هەر یەک لەو دوو فیعلە فاعیلەکە بۆخۆی ڕادەکێشێ.
تەنازوع دیاردەیەکی ڕێزمانییە بەڵام لەم بەیتەدا تەنازوع نییە چونکە نەرگس فاعیلە بۆ «بوو»ی ڕستەی «مونتەظیری تۆ بوو» فاعیلی ڕستەی دووهەم «چاوی سپی بوو» وشەی چاوەکە سپی بووە. لە عەرەبیدا دەگوترێ: انتظرک فتعب زید. لێرەدا تەنازوع هەیە. لە کوردیشدا هەیە بەڵام لەگەڵ عەرەبی جوداوازییان دەبێ ئێرەش جێی ئەو کێشەیە نییە.

لە بەیتی دووهەمی لاپەڕە 378 وشەی «هیلاک» هاتووە، وەک بزانم «هەلاک» ڕاستە. بەیتەکەش باش شی کراوەتەوە. یەک تێبینی هەیە: «بەو وشکە مەلە» هەڵدەگرێ «مەل»یش جێی بۆ بکرێتەوە تێیدا چونکە مەل بە هەواوە هەر وشکە. ئەگەر ڕستەکە «بەم وشکە مەلەیە» بووایە «مەل» جێی نەدەبۆوە... دەشبێ بزانین نالی لە جیاتی «بەو» «بو»ی نووسیوە، لە هەردوو حاڵدا یەک واتا پەیدایە کە مادەم نالی لە هەوا کەوتە سەما «هەڵپەڕکێ» و بوو بە شەناوەر «مەلەوان» هەقیەتی وەک وشکەمەل ترسی خنکانی ژێراوبوونی هەبێ.