بەیتی دووهەمی لاپەڕە340:
ئەم طاقمە مومتازە کەوا خاصصەی شاهن
ئاشووبی دڵی مەملەکەت و قەلبی سوپاهن

شەرحەکە هەوڵێکی باشی داوە بۆ وەرگرتنی مەعنای دروست بۆ بەیتەکان: دەڵێ کە ئاشووبی مەملەکەتن - ئەم طاقمە مومتازە - ناشێ ئاشووبی قەلبی سوپاهیش بن، کەواتە ئاشووبی دڵی خەلقی وڵاتن - بە جوانی و ڕێکییان - لە هەمان کاتدا قەلبی لەشکریشن نەک مەیمەنە یا مەیسەرە... جگە لەمە تەوجیهاتی دیکەشی هەیە بەڵام ئەمە کاکڵی شەرحەکەیە و لە سنووری دیتنی خۆیەوە ڕاستی بۆچووە.
بەڵام بەیتەکە مەعنای دووهەمی بارتەقای ئەمەی هەیە. مەعنای شەرحەکە بۆ حاڵێک دەست دەدات کە مەملەکەت و سوپاهـ و وڵاتی بابان و سوپاهی ئەحمەدشا بن. ئەگەر وڵات و سوپاهی دوژمن بن طاقمەکە دەبنە ئاشووبی مەملەکەت و ئاشووبی قەلبی سوپاهیش بە هۆی جەنگاوەری و لێهاتوویی خۆیانەوە.

شەرحەکە بەیتی سێهەمی قەصیدەکەی (لە لاپەڕە 341) باش ڕوون کردۆتەوە کە بریتییە لە لێکدانەوەی واتای وشەکان، خلیسکێکی بێلزوومی بردووە لە ئاست «سەمەن»دا کە دەڵێ: دووریش نییە لە ئەسڵدا «سیمین» بووبێ... ئەم وشەیە بچێتە جێی سەمەن بەیتەکە دەشێوێ چونکە ئەمە قۆرت پەیدا دەکا لە کێشی شیعرەکە، «سەمەن» وەک ئاوی ڕەوانە تێیدا.

بەیتی یەکەمی لاپەڕە 342:
گوڵزاری دەر و دەشتن و غیلمانی بەهەشتن
ئاهو صەف و، ئاتەش بە کەف و، تیز نیگاهن

دەبوو «ئاهو صیفەت» هەڵبژێرێت. هەر چونکە مامز لەگەڵ ڕیزگرتن ناگونجێ. شەرحەکە، بە ناچاری زەمینەی بۆ پەیدا دەکات و دەڵێ: ...لە وەختی ڕابواردنیشدا وەک ئاسک ڕێک ڕیز دەبەستن. شەش تێکستی ئیشارەت بۆکراو «ئاهو صیفەت»ـیان نووسیوە.
ئاهو صیفەت، ئاتەش بە کەف و، تیز نیگاهن

تەنانەت لە کەمکردنەوەی یەکێک لەو دوو «و» عەطف مۆسیقایەک لە تێکبەستنی «صیفەت» و «ئاتەش» کە دەبێتە «ئاهو صیفەتاتەش بە کەف» پەیدا دەبێ لەوی دیکە نییە، هەرچەند «صەف و کەف»ـیش هاوئاهەنگن بەڵام مامز ڕیز نابەستێ.

بەیتی دووهەمی لاپەڕە 342:
صەحرا بە تەجەللی دەکەنە وادیی ئەیمەن
قامەت شەجەر و، مەظهەری ئەڵطافی ئیلاهن

دەبوو شەرحەکە لە جیاتی «ئەلطاف» وشەی «ئەنوار» هەڵبژێرێت کە لە سێ نوسخەدا وەها هاتووە، چونکە پڕ بە پێستی واتا و ڕۆحی بەیتەکەیە. وشەی «ئەنوار - أنوار» هەم جەمعی «نور»ە هەم هی «نەور» بە واتای غونجە. کە مەعنای «نور»ی لێ بگریت دەچێتەوە بۆ خوا، کە بیکەیتە «نەور» دەڕوا بۆ «نەور». شەرحەکە لە «شەجەر» هەر ئەو شەجەرەی بە مەبەست داناوە کە لە کێوی طوور بانگی مووسا پێغەمبەری کرد لەلایەن خواوە. بەڵام «شەجەر» کارێکی دیکەی گرنگیشی کردووە لە بەیتەکەدا کە ئەو سەربازانەی قامەت وەک شەجەر، بە خۆ نیشاندانێک صەحرا دەکەنە وادیی ئەیمەن لە طوور. «بە تەجەللی»یش ئەو ئایەتە دەهێننەوە یاد کە لە قورئاندا دەڵێ «فلما تجلی للجبل» چ سەیر و سەمەرەش نییە لەوەدا چونکە شوێن دەرکەوتنی «انوار»ی خوان. ئەو تەجەللییەش کە هی خوایە هەر لە وادیی ئەیمەنی طوور ڕووی داوە.

لە بەیتی سەرەتای لاپەڕە 343 وشەی «بووقەلەموون» هاتووە بە واتای «عەلیشیش». ئێستاکە لە سلێمانی دەڵێن: قەل. بەر لە 30 - 40 ساڵ و نزیکتریش بۆقلەموون دەگوترا. دەمەوێ بە عەرزی خوێنەری بگەیەنم، ئەم وشەیە لە سەردەمی عەبباسیان بە قوماشێک گوتراوە «أبو قلمون». دیارە کە عەلەشیش پەیدا بووە ئەم ناوەیان لێ ناوە یاخود کە قوماشەکە پەیدا بووە ناوی ئەوسا عەلیشیشیان لێناوە کە ابوقلمون بووە، دەشبێ ڕەنگیان لێکتر چووبێ. لە بەیتەکەدا:
گەهـ طاوس و، گەهـ کەبکن و، گەهـ بۆقەلەموونن
سگەهـ ئاتەش و، گەهـ شوعلە، گەهێ دوودی سیاهن

نالی تاقمە مومتازەکەی بە دوو جۆر ماددە تەشبیهـ کردووە: یەکیان خێزانی مەل، ئەوی دیکە خێزانی ئاگر کە دووکەڵیش هەر بەرهەمی ئاگرە.

بەیتی دووهەمی لاپەڕە 343:
لالەن بە بەدەن، ئەطڵەسی ئەخضەر کە لەبەرکەن
نەوڕەستە گوڵن، بەستە لەگەڵ دەستە گیاهن

تێ ناگەم، بۆچی ئەم ڕستەیەی «کە لەبەرکەن» لەم نیوەبەیتە و لە نیوەبەیتی دووای ئەمەش هاتۆتەوە کەچی تێکستەکان تێیاندایە لە جیاتی «لەبەرکەن» «دەپۆشن، ببپۆشن» یان هەڵبژاردووە، لەمانە «عم» «دەپۆشن»ی بۆ بەیتی دووهەم داناوە. «چن» بۆ بەیتی دووهەم «دەپۆشن» و «ک، مز، اح»یش «بپۆشن»یان بۆ یەکەم داناوە. هەر چەشنێک بێ، تا ئەوەی تیروپشکێی لێ بهاوێی، دەبوو بەیتێکیان «دەپۆشن» و یەکیان «لەبەرکەن» بۆی قەراردادە بکرێت. تەبیاتی بنیادەم سەیرە کە لەسەر ئەم بەدیهییەش هەرا هەڵدەستێنێ. بە ئیزنی خوێنەر چیرۆکێکی خەندەبزێو دەگێڕمەوە: گۆیا «کوفر ئەحمەد» هەبووە (مەسەلەی زۆر لەسەر هاتووە) کەرێک و مانگایەکی هەبووە. زستانی بەسەردا هات، لە خوا پاڕایەوە کەرەکەی بۆ بمرێنێ چونکە ئالیکی دەوێ و سوودیشی نییە، مانگاکە بمێنێ شیر و ماستێکی لێ دەخوات... سبەی چووە سوێی ئاژەڵان دیتی مانگا مردووە و کەر ساغ و سەلامەتە. چووە شەقام کوێرێکی دۆزیەوە هێنایە سەر لەشی مانگاکە و لێی پرسی ئەمە چییە، کوێرەش دەستی لە سەر و گوێلاکی لاشەکە کوتا، گوتی ئەمە مانگایە. خولاسە کەرەکەشی بە کەر زانی. کوفر ئەحمەد ڕووی لە ئاسمان کرد گوتی: خوای مەزن کوێرە بە کوێریی خۆی کەر و مانگای ناسینەوە...

بەیتی نۆهەم و دەهەم و یازدەهەم
بەیتی نۆهەم و دەهەم و یازدەهەم شەرحەکەی دوودڵ کردووە: دوو بەیتی کۆتایی نازناوی نالییان پێوەیە، بەیتی تێکستیش بەیتی بەر لەوان، ئەویش نازناوی نالیی پێوەیە... من ئەم حیرەتە نامگرێ و تێیدا بە سەهووش بچم لەو پاشاگەردانییە خراپترم نەکردووە. من دەڵێم بەیتی هەرە دوایی شیعرەکە بە هیچ مەزهەبێک هی نالی نییە؛ کابرایەک ڕوو دەکاتە نالی و پێی دەڵێ، ئەمما پێ گوتنەکەی شەقوپەق، دڵی خۆت مەڕەنجێنە و بێ ئەوەی مەبەستی بووبێت بە هی نالی حیساب بکرێت بەیتێکی خستۆتە نیهایەتی شیعرەکەوە، واش پێ دەچێ لە حاڵەتی نوسخەنووسیندا ئەمەی کردووە. کە ئەم بەیتە لاچوو دەمێنێتەوە بەیتی دەهەم نازناوی نالیی پێوە بێت، بەیتی نۆهەم تەنها یەکێک خۆی لەو بەیتە هەڵقوتاندووە و نووسیویەتی: بۆ سەیری خەرامیدەنی ئەم مەهوەشە نالی... لەمەشدا وەک شەرحەکە دەڵێ هەڵەی ڕێزمانیی کردووە کە ڕووی قسەی لە تاکە، کەچی شیعرەکە ڕووی لە تاقم و کۆمەڵە، دەبوو بڵێ ئەم مەهوەشانە ئەوساش کێشی بەیتەکە مردار دەبۆوە.
لەسەر پارچە شیعری دەهەم و یازدەهەمی پیتی «ن» سەرێشەیەکی بێلزووم هەیە لە نێوان خاوەنڕایاندا کە یەکیان هەر لە نالییەوە وەڵامی نالی دەداتەوە... بەلای بینینی منەوە چ گرفتێک پەیدا نییە و شەرحەکەش لەوەدا ڕاستی بۆچووە کە ئەم دوو پارچە هەڵبەستە پێوەندییان بە یەکەوە نییە. ماوەتەوە بڵێین پارچەی دووەم «یانزەمین» سەرەتاکەی بەیتێک یان زیاتری فۆتاوە.