لە بارەی بەیتی یەکەمی لاپەڕە 280:
عومرێکە بە میزانی ئەدەب توحفە فرۆشم
زۆرم وت و کەس تێی نەگەیی، ئیستە خەمۆشم

شەرحەکە بەیتەکەی داوەتەوە بە شەڕی چینایەتی و چەوساندنەوەی هەژاران و کەیفچییەتی دەوڵەمەندان ئیتر کەس نییە لە کۆمەڵگەی وەهادا کڕیاری ئەدەب بێت. هەرچەند ئێرە جێی هەڵسەنگاندنی ئەم بۆچوونە نییە بەڵام مەنتیقی شیعرەکەی نالی کە لە هەناوی و هۆشی یەکێکی هەژاری بێدەرەتان دەرچووە داوا دەکات نیگا فرەوانتر بێت بۆ تێگەییشتنی حاڵوباری ئەم جیهانەی کە لە هەزاران ساڵەوە بێ مەنهەج سەرەژێر بۆتەوە. خۆ ئەوەی ڕاستی بێ زۆربەی هەرە زۆری خوێندووی بەر لە سەد ساڵ و هەزار ساڵ کوڕە هەژار بوون دەبوون بە فەقێ و مەلا و شاعیر... سەیری مێژووی عەرەب بکە ئاخۆ چەند شاعیر و مەلا دەدۆزێتەوە لە نێوان پاشا و ئەمیر و دەوڵەمەندان. نالی گلەیی لە هەموو جیهانە، ئەویش بەپێی دابێکی بەربڵاوی نێوان زانا و شاعیر و ئەدیباندا، خۆ ئەگەر سەرلەبەری کورد زاراوەکانی نێو کتێبانیان، بە قودرەتی قادیر، زانیبایە یەک نانی سووتاوی بەکەس نەدەگەیاند... کوردستان خۆی پێشێلی داگیرکەر بوو، گەورەکانی پتر لە فەلاحەکانی ئیعدام دەکران چونکە فەلاح جێی مەترسی نەبوو بۆ داگیرکەر... هەر ئەوەندەی تێدا دەڵێم بۆ ڕوونکردنەوەی حاڵوباری کورد کە بە درێژایی مێژوو یەک «صراف»ی کورد پەیدا نەبوو چ جایی بانک... فەلاحی کورد کە مەکتەب دەکرایەوە لە دێیەکەی تای دەهاتێ لە ترسی خەریکبوونی منداڵەکانی بە خوێندنەوە کە لە هەموو عومری جارێک دووان نەبێ موحتاجی کاغەز خوێندنەوە نەبوو... هەر نەیسە!!
لە «میزانی ئەدەب» دا شەرحەکە بۆ «سەنگ و تەرازووی ئەدەب» ڕۆییشتووە و ڕاستیشی کردووە، بەڵام واتایەکی دیکەی هەیە لەبارترە لەگەڵ شیعر، ئەویش کێش و وەزنی بەحری شیعرە کە هەر بەحرەی میزانی تایبەتی خۆی هەیە، شیعریش خۆی ئەدەبە.

لە بەیتی لاپەڕە 281:
وەک طوڕڕەیی پێچیدەیی تۆ ساغ و شکستەم
وەک نەرگسی نادیدەیی تۆ خۆش و نەخۆشم

نەرگسی نادیدە هەم بەو مەعنایە هاتووە کە لە شەرحدا دەڵێ «نەبینراو» بەڵام نەک لەبەر خەواڵوویی بەڵکوو لەبەر ناز و شەوکەت کە نایەڵێ، بە دەگمەن نەبێ، بدیترێت و هەم بەو واتایەی کە میسل و مانەندی پەیدا نییە و نادیترێ. خۆش و نەخۆش بۆ چاوی یار بریتییە لە:
1. بێعەیبی بە واتای خۆش
2. سستی و بێهێزی کە لە نێو شوعەرا بۆ چاو بە مەدح ڕۆییشتووە و دەگاتە پلەی «نەخۆش».

بەیتی دووهەمی لاپەڕە 282:
شێخی ییو سەراپا دەڵەک و ڕێوی دەپۆشی
«نالی»م و بە ڕووتی لە هەموو دیدە دەپۆشم

دەبوو «شیخی وو سەراپا» نەک «شیخی ییو» بنووسرێت. خۆ ئەگەر «شێخیت و...» بوایە لە هەموان چاکتر بوو. ئەگەر نوسخەنووسان دەسخاوێنییان کردبێ بێگومان نالی بە پێی سەردەمی خۆی «شیخی و» نووسیوە و «شێخی وو» خوێندراوەتەوە.
شەرحەکە لە دوو نوختەدا دەبێ یارمەتی بدرێت: یەکیان ئەوەیە کە مەتڵەبی نالی لە پۆشینی دەڵەک و ڕێوی تەنها مەبەسی جلوبەرگە نەک ئەخلاقی ڕێویانە، کە دەزانین دەڵەک ناوی فێڵبازیی بە دوواوە نییە و شیعرەکەش خاڵییە لە هێما بۆ لایەنی فێڵبازی. دووهەمیان کە دەڵێ «نالی»م هەم نازناوی ڕادەگەیەنێ و هەم «ناڵاندنم». نالی خۆی لە شیعری خۆیدا «نالی دەناڵێ»ی گوتووە نەک «دەناڵێنێ» کە ئەمیش هەر ڕاستە.
ئەم «لە هەموو دیدە دەپۆشم» بە دوای «ناڵیم بە ڕووتی» دا Paradoxy یەکی زێدە دەگمەن دروست دەکات بەوەدا کە:
1. نالی ڕووت (هەژار) تەنها چاو دەپۆشێ کە دەبوو خەریکی پۆشینی لەشی ڕووت بێ، چاویش چ پۆشاکێک بە خۆیەوە ناگرێ مەگەر لەفزەکەی «پۆشین» کە ئەویش:
2. لێرەدا بە واتای گەردەنئازادیی تێکڕایی هاتووە کە دەکێشێتەوە دەستبەتاڵبوون لە هەموو شتێک، ماددی بێ یا مەعنەوی. ئنجا سەیری ئەم «پۆشین»ـە بکە کە بە زاهیر جۆرێکە لە دارایی کەچی ئەوپەڕی ئیفلاسە.