بەیتی لاپەڕە 662:
بنواڕە نەوبەهار و فوتووحاتی گوڵشەنی
گوڵ زاری کردەوە، لە دەمی، غونچە پێکەنی

دەبوو شەرحەکە ئیشارەت بۆ ئەوە بکا کە «فتووحاتی گوڵشەن» لە وشەی «فتوحات»- کە جەمعی فتوح، ئەمیش جەمعی «فتح»ـە – بە واتای «کردنەوە»ش دێت نەک هەر بەرەکەت، ئیتر کرانەوەی زاری گوڵ و پێکەنینی غونچە لەو فتووحاتەن.

بەیتی یەکەمی لاپەڕە 663:
لەم پارچەلۆکە هەورە بەقەد ڕووی هەموو زەمین
بەم ڕایەڵە قەدیفەیی سەوزی عەجەب تەنی

خوێنەر بمبەخشێ لەوەدا کە خۆم پێ نەگیرا شەرحی ئەم بەیتە لە «چەپکێک لە گوڵزاری نالی»ـەوە بۆ ئێرە ڕاگوێزم هەرچەند درێژەشی هەبێ:
لە نموونەی دووهەمدا [مەبەست ئەم بەیتەیە] نالی شارەزایی بە سروشت و بە کۆمەڵایەتی وێکڕا کۆ دەکاتەوە و دەستڕەنگینانە تابلۆیەکی هونەری ئەفسووناوی ئەوتۆ لە کۆکردنەوەی هەردووان پێک دێنێ و بە چەشنێک لە تابلۆکەدا تێکیان هەڵدەکێشێ و دەیان هۆنێتەوە مرۆڤ نازانێ کامیان کامن.
«پارچەلۆکە»ی هەورەکە دەشێ بە واتای پارچە پەمۆ بێ یاخود بە واتای پارچەی بچووک بێ... ئا ئەم پارچە لۆکەیەی هەور لە بەرزایی ئاسمانەوە بە ڕایەڵەی داوی باران دەبێتە قەدیفەی سەوز و ڕووی زەمین دەتەنێ بە سەوزایی بەهار. چەند سنعەتکارێکی شارەزایە کە دەتوانێ ئەم کارگەی تەنینی قەدیفە لە هەور و باران پێک بێنێ و لە لۆکەی هەور (یاخود لە هەوری کەم) قوماشی سەوزی بەرین بچنێ بەقەد ڕووی هەموو زەمین. سنعەتکاری و وەستایی بەهار لەم چنین و تەنینەدا دوو جاران موعجیزە پێک دێنن: یەکەمیان لەوەدا کە هەوری کەم دەکاتە قەدیفەی زۆر، دووهەمیان کە ڕەنگی هەورەکە لە سپییەوە دەگۆڕێ بە سەوز چ دەرمانێک و ئەجزایێکی کیمیاویشی بەکار نەهێناوە. گەلێک جار لە وەسفی ئەم بەیتەدا گوتوومە، کاری تەنینی قەدیفە لە کارگەی ڕاستەقینەدا هەر بەقەد بەیتەکەی نالی ڕێک و پێکە و هەر هێندەی ویش زەحمەتیی تێدایە چونکە بەڕاستی هونەرەکەی نالی لەم بەیتەدا هەموو سنورێکی بەرچاوی هونەر و شیرنکاری و شۆخی و دەسڕەنگینی تێپەڕاندووە. خواجە «کلیم همدانی» لە وەسفێکی بەهاردا ئەم بەیتەی گوتووەکە ئەویش شاکارێکە بۆ خۆی:
از بهر سبقت بیرون شدن شکوف و برگ
در تنگنائی شاخ درخت می کنند جدال

واتە «بۆ پێشبڕکێی زووکردن، لە هاتنە دەرەوە، گوڵ و گەڵا لە تەنگژەی لکەداردا زۆرەملێیانە». بەڵام لەگەڵ ئەو هەموو جوانی و هونەرەشدا بەیتەکەی خواجە کلیم لەتەک هینەکەی نالی ئەوەندە مەحدوود دێتە بەر چاو دەشێ ببێتە نەقشێکی ئەو قەدیفەیەی ناو بەیتەکانی نالی.

من بەو هێندەی ڕامگوێست لە «چەپکێک لە گوڵزاری نالی»ـەوە واز دەهێنم.
لە شەرحی بەیتی دووهەمی لاپەڕە 663 کە «بورجی درەختی سەوز»ی شوبهاندووە بە ئاسمان لەبەر بەرزیی درەخت و شکڵی وەک گومەزی، وێڕای شکۆفەکانی وەک ئەستێرە، دەبوو ڕەنگی سەوزی درەختەکەش بهاوێتە پاڵ ئەو لایەنانەوە کە ئاسمانیش شینە و بە عادەت درەختیش سەوزییەکەی بە «شین» ئەدا دەکرێ.

بەیتی سەرەتای لاپەڕە 664:
بەزمی هوزارە، قەل فڕی ئەغیارە، دەوری گوڵ
صۆفی! بڕۆ، مەبە بە دڕک، تۆ لە ئێمە نیی

«دەوری گوڵ» لە ڕێنووسی کۆندا «دوری گل» نووسراوە، وشەی «دور» دوو جار خوێندنەوەی هەیە:
1- 1-دەور
2- دوور.

ئەگەر «دەوری گوڵ»بێ بۆ «هەزار - بولبول» دەچێتەوە کە بە دەوری گوڵەوەیە. ئەگەر «دووری گوڵ» بێ مەبەست لێی قەل فڕی ئەغیارە کە دوور کەوتنەوە ڕادەگەیەنێ.
نیوبەیتی دووهەم دەشێ بە پێی هەندێ تێکست و بە بۆچوونی خۆم و ڕێنووسی کۆن وەها بخوێندرێتەوە: صۆفی! برەو مەبە بە دەرەک! توولە ئێمەنی [توولە یەمەنی]. هەڵبەت ئەمەیان وێڕای دەق و شەرحەکەی بەیتەکە... [توولە! ئێمەنی! ش دێت].

لە بەیتی دووهەمی لاپەڕە 664:
هەر دارە بەرگ و هەر گوڵە ڕەنگی خەڵاتیە
هەر جوودی نەوبەهارە کە عالەم دەکا غەنی

شەرحەکە وای داناوە کە گەڵای دار و ڕەنگی گوڵ خەڵاتی بەهارە بۆیان لەمەشدا حەقی بەیتەکەی داوە. واتایەکی دیکەش هەڵدەگرێ، کە دار گەڵاکەی و گوڵیش ڕەنگەکەی دەکا بە خەڵات بۆ عالەم لە ڕێی جوودی نەو بەهارەوە... لەمیاندا خەڵاتەکە باشتر دەگات بە عالەم تا ئەوەی خەڵاتی بەهار هەر بۆ درەخت و گوڵ بێ.
تێبینی ئەوە دەکرێ کە قافیەی بەیتی شەشەم «ڕاچنی» و هی بەیتی سێهەم «ڕۆشنی» تارن لە قافیەی شەش بەیتەکەی دیکەی غەزەلەکە کە هەمووی یەکنەوا: شەنی، کەنی، تەنی، مەنی، غەنی، مەنی و مەنی هاتوون. بێگومان «ڕۆشنی» لە قەڵەمی نالی «ڕەوشەنی» «ڕاچنی»ش «ڕاچەنی» هاتووە هەر ئەمیش ڕاوێژی زۆربەی هەرە زۆری کوردە جگە لەوەی کە شاعیرەکان، بەتایبەتی نالی، مەیلی ئاشکرای هەیە بۆ بەکارهێنانی وشە بە دەقی شوعەرای فارس مادام وشەکە کوردیش بەکاری بێنێ. سەیرە «باغەبان» بکە لە بەیتی شەشەمدا، نەیگوت «باغەوان». بەڵێ نووسیوەتی «روشنی، راچنی» بەڵام نەهاتووە نیشانە لەسەر «و» و «ر» دابنێ کە ئێمە بۆی دادەنیین وە یا نیشانەی فەتحە (ـە) بە پێی زاراوەی ناوچەیی وە یا کوردیی بەربڵاو بخەینە کۆتایی حەرفێکی فەتحەدار. لەم تەرزە شوێنەدا حوکمی ڕەفتاری گشتی، بەتایبەت هی ئەدیبەکان، دەکرێتە پێوانە.

بەیتی سێهەمی لاپەڕە 664:
دیسان لە بگرە بەردەیی گوڵچن و باغەبان
بولبول کناری گرت و دڵی غونچە ڕاچنی

شەرحەکە ڕواڵەتی بەیتەکەی لێکداوەتەوە کە هەڵاتنی بولبول و ترسانی غونچەیە بەدەست باغەوانی گوڵچنەوە. واتە هەر نازدار و گەوهەرینەکەی ئەم بەیتە بە تەواوی و لە هەموو ڕوویێکەوە پێچەوانەی ئەم بۆچوونەیە: سەرنجێک بگرە لە «بگرەوبەردە»ی سەرەتای بەیتەکە و بیخەرە بەرانبەر «کەناری گرت و دڵ ڕاچەنی». لە بەیتی دووهەمی لاپەڕە 649 دیتمان وشەی «کەنار» لێک دراوەتەوە بە «لەباوەشگرتن» کەواتە بولبول لە ئاست فیعلی ئەمری «بگرە»دا گوڵی لەباوەش گرتووە. غونچەش لە ئاست «بەردە»دا دڵی ڕاچەنیوە کە دەگاتە پشکووتن. لەم دیدەوە نیوەبەیتی یەکەم دەبێتە عەلامەتێکی عادەتی بۆ هاتنی بەهار نەک تۆقاندن. وشەی «کەنار» لە فارسیدا «دربرگرفتن» دێت کە لەباوەشگرتنە.

بەیتی لاپەڕە 665:
خارایی سەوز و شینی لەبەر کردووە جەبەل
دامێنی وەردی سوورە کە دەستم بە دامەنی!

بەیتەکە لە شەرحدا وا هاتووە کە جەبەل بە ئافرەتی باڵابەرز لێک دراوەتەوە و لەمەوە «وەردی سوور» و «دەست بەدامەن بوون» چوونە پاڵ ئافرەت دەگەیەنێ. من لەگەڵ ئەو بۆچوونەم بەڵام نەک لە ڕێی بەرزایی شاخ، بەڵکوو لە ڕێی لەبەرکردنی خارای سەوز و شینەوە کە دەست دەدا بۆ بووکێکی بگوێزرێتەوە... ئیتر دامەنی وەردی سوور هەڵگەڕاو بێ باشتر دەسەپێ.

لە بەیتی کۆتایی غەزەلەکە، لاپەڕە 666 شەرحەکە باشی بۆچووە تەنها یەک نوکتەی پشتگوێ خستووە کە دەبوو ئیشارەت بدا بۆ ئەو تەناسوبە وشەییە جوانەی نێوان «نعلین، نەعلەین» و «ایمنی، ئەیمەنی»ـدا هەیە کە ئەمیش جۆرە پێڵاوێکە، بە زۆری کوردەکە لە پێی دەکرد. بێگومان نالی «ایمنی» نووسیوە نەک «ئەیمەنی».