واتە: ئەو جل و بەرگەی کە بریتییە لە سەروەت و سامانی دنیا، هەرچەند بەدیمەن جوان و ڕازاوە بێ، لەڕاستیدا ئەوەندە بێدەوام و تەمەنکورت و دەسەودەس پێ‌کراو و ئایەخە، هەرگیز ناتوانێ مرازی بنیادەم جێبە‌جێ بکا، لەبەر ئەوە وەک بەرگێکی کورت وایە گونی دانەپۆشێ. بۆیە تەنانەت ئەو کەسەش کە شوێنی دنیا کەوتووە و بۆی شێت بووە، شەرمی لێ دێ لەبەری بکا. لێرەدا نالییی بۆ تەواوکردنی قسەکەی و ئیسپاتکردنی بێبایەخیی دنیا، هاتووە شێتی کردووە بە بەڵگە کە خۆی دائەماڵێ و بە ڕووت و قووتیی ئەگەڕێ و، ماڵی دنیای شوبهاندووە بە بەرگی شێت و، دنیاپەرست بە شێت خۆی و، بەرگ لەخۆداماڵینی شێتی بە دەربڕینی دەنگی ناڕەزایی ئادەمیزاد داناوە لە دنیا.. واتە شێت لە شێتیی نییە جلەکانی لەبەری دائەکەنێ، لە ژیرییەتی و دنیا بەلاوە هیچ و پووچە، بۆیە خۆی لێ ڕووت ئەکاتەوە.
بەڕای ئێمە ئەبێ وشەی (عاریە) هەر بەم جۆرە لێک بدرێتەوە کە ئێمە لێکمان داوەتەوە، نەک بە (عاریی) ی بە مەعنا (ڕووت) و ضەمیری (ە)، چونکە ئەگەر وابوایە پێویست بەو پرسیار و وەڵامە نەئەما کە لە بەیتی دووهەمدا هەیە.

کۆنەوو (چر) و (عب) و (من) و (خب): کوتە و = کۆتەهـ و. بەڵام ئاشکرایە هەڵەیە چونکە (کۆتەهـ) یش هەر (کورت) ەکەیە. گونی (عم): کنی. خۆیشی بە (نزدش) واتە (لای) مەعنای لێداوەتەوە، بەڵام ئاشکرایە بە هەڵەدا چووە. دێوانەکەی (چر) و (ک) و (عب) و (اح) و (من): دێوانەکە. لێی: ئەمە تێکستی (چر) و (عب) و (من) ە. نووسخەکانی تر، (ت) نەبێ،: لێ. (ت): پێ.

واتە: لە (مەخە) م پرسیی: بۆچ وا ڕووتی؟ لە وەڵاما وتی: « خوا شێتم کا ئەگەر بەرگی خواستەمەنیی شاد بم ». مەبەستی ئەوە بووە بڵێ: دنیا شتێ نییە بنیادەم پشتی پێ ببەستێ و ماڵی دنیا وەک ماڵی خواستەمەنیی وایە، بۆیە منیش لەبەری ناکەم و بە ڕووتیی ئەسووڕێمەوە. ئەمە نالییی بە دەمی (مەخە) وە ئەیگێڕێتەوە پەنجەی تاوانبار کردنی تێکڕای کۆمەڵە و وائەگەیەنێ ئەم کۆمەڵە هەمووی شێتە ئەوانەی نەبێ داب و نەریتی کۆمەڵایەتییان پشت گوێ خستووە..

لەنێوان (بێبەرگیی) و (بەبەرگی) دا طیباق‌ و، لەنێوان (ڕووتیی) و (وتی) دا جیناسی لاحیق و، لەنێوان (شێت) و (شاد) یشدا – بەوپێیە کە (د) وەک (ت) ئەخوێنرێتەوە – وشەئاراییەکی جوان هەیە.

مەخەم (عم): مەحەم. (عم) لەسەریشی نووسیوە: « بفتح میم، محمد نامی بوده » واتە میمەکەی سەری هەبێ، موحەممەد ناوێک بووە. (کم): محەم. لە نووسخەکانی (ت) و (« پەراوێزی » عب و من) و (اح) و (من) و (خا) دا بە هەڵە نووسراوە. گوتی (عم): وتی. ڕەببی من: ئەمە تێکستی (چن) ە. نووسخەکانی تر هەموو: (یا رب) و (یا ربی)..

واتە: خەڵاتی قەدرزانین کە بە بنیادەم بدرێ، لە هەر کەسەوە بێ، هیچ بایەخی نییە. تاقە خەڵاتێ کە بایەخی ببێ کفنە، چونکە شتی بایەخدار ئەوەیە بەردەوام بێ، لە ماڵی دنیاشدا هیچ شتێ لە کفن بایەخدارتر نییە، چونکە هەر ئەوە لە یەک کاتدا پاک و خاوێن و جوانیشە و سەراپای لەش دائەپۆشێ و دوا بەرگیشە تا ڕۆژی قیامەت و لەوپەڕی پێویستییشایە بۆ ئادەمیزاد.

لەنێوان (فاخیرە) و (ئاخیرە) دا جیناسی لاحیق هەیە.

خەلعەتی (چر » و (چن) و (عب) و (اح) و (من) و (خب): بە بێ (ی) ی ئیضافە. ئەمیش هەر (خەلعەتی) یە. فاخیرە و بۆ ئاخیرە و: ئەمە تێکستی تەنها (عب) ە. نووسخەکانی‌تر، (عم) نەبێ کە هەڵەیە، فاخیرە بۆ ئاخیرەت.

واتە: گۆشەیەک کە بنیادەم تیا بحەسێتەوە و، تاجێکی سەربەرزیی کە بنیادەم بینێتە سەری، لەناو خەڵک و ئاوەدانیدا دەسگیری نابێ. ئەبێ بۆی دوور کەوتێتەوە لە خەڵک و کونجی دوورەپەرێزیی بگرێ و لە درۆزنیی و ماستاوکردن و فێڵ و تەڵەکەی کۆمەڵ تەرا بێ.. هەر بۆیەشە وا کوندەبەبوو و پەپوە سڵێمانە بانگە بانگ و هاوار هاواریانە و ئەم ڕاستییە لە خەڵک ئەگەیەنن و خۆشیان لە ئاوەدانیی دوور کەوتوونەتەوە و ئەوەتە یەکەمیان کونجی چۆڵی وێرانە و دووهەمیان تاجی سەربەرزیی دەسگیر بووە کە پۆپنەکەی سەریەتی.

لە هێنانی (کوندەبەبوو) و (هودهود) دا بەدوای (کونج) و (تاج) دا لەف و نەشری مورەتتەب هەیە.

کونجی (عم) و (کم) و (گم) و (من): گەنجی. مەعموورەیە: نووسخەکانی بەردەستمان، (خا) نەبێ، هەموو بەمجۆرەیان نووسیوە: (معموریە) کە بۆ (مەعموورەیە) و (مەعموورییە) ش دەستئەدا. ئێمە (مەعموورەیە) مان هەڵبژارد. (خا): مەعموورییە. بانگە بانگ و هودهودیش (« پەراوێزی » چر) و (عب): بانگە بانگ هودهود هەر. (کم) و (گم): بانگە بانگە، هودهودیش.

لەم بەیتەشدا نالییی بەڵگە بۆ ئەوە دێنێتەوە کەوا دوورەپەرێزیی و لە ئاوەدانیی دوورکەوتنەوە چاکترە بۆ بەختەوەریی مرۆڤ لەوەی لەناو خەڵکا بێ. ئەڵێ: مەجنوونی کەوڵ بە کۆڵ کە خۆی یەکێ بوو لەوانەی ئاوەدانییان بەجێهێشتبوو و کەوتبوونە چۆڵەوانیی و تاقییکردنەوەی تایبەتیی لەم مەیدانەدا هەبوو، وتوویە بۆ پوختەبوونی پێستەی حەیوان جەوتی سەر کێوان کە بەرهەمی شاخ و کێو و چۆڵییە لە تاڵی شاریی باشترە کە دەرمانێکە لە بازاڕی شارەکاندا ئەفرۆشرێ. کەواتە بۆ پوختەبوونی ئادەمیزادیش ژیانی شاخ و کێو چاترە تا ژیانی ناو شار و ئاوەدانیی.

فەرمووی کەوا بۆ پوختەبوون (عم): وابوو بە کێویی پوختە بوو. جەوتی: (عب): جوت. ئەمیش هەر (جەوتی) یە. چاتر (عب): خۆشتر.

واتە: بنیادەم بێ یا هەرچیی، ئەبێ کار لێهاتوو بێ و بۆ ئەو کارە دەسبدا کە بۆی دانراوە. بۆیە، ئەگەر قوش قوشێ نەبێ ڕاو بکا، فەرقی لەگەڵ مریشک چییە؟ سەگ ئەگەر سەگی ڕاو نەبوو، مەگەر هەر لە کادانا لێی بکەوێ و پاسی عەمار بکا.

کادینی یو (خب): کادینەوو. (عم) و (گم): گاوی بنەی.

ئەم بەیتەش هەر بەڵگەیەکی ترە نالییی ئەیهێنێتەوە بۆ ئیسپات کردنی باشیی چۆڵەوانیی و دوورەپەرێزیی.

لەنێوان (کۆساران) و (پاساران) دا وشەئارایی و، لەنێوان (پاساران) و (پاساری) دا تەناسوب هەیە.

کۆساران (چر) و (چن) و (ت) و (ک) و (عب) و (اح) و (خب): کۆهساران.

واتە: تیر، تا شارراوەی ناو تیردان بێ، ڕووی زەردە، چونکە خەڵوەتنشینیی کردووە بە پیشەی خۆی. کەوانیش تا هاوڕێی ژێکەی بێ و ئەو هەڵاوێرێ و لێی جیا نەبێتەوە، ئەبێ ملکەچ و پشتکۆماوە و دیلی پەستیی بێ.
لە یەکخستنی (سەهم) و (قەوس) و، لەنێوان (گۆنە زەرد) و (خەڵوەت) دا تەناسوب هەیە. نالییی بەتایبەتیی وشەی (خەڵوەت) و (چللە) شی خستووەتە پاڵ یەک، چونکە (چلە) ی صۆفییانیش چل ڕۆژە لە خەڵوەت‌ خانەدا بەسەری ئەبەن.

سەهم هەتا (چن) و (عم) و (کم) و (گم) و (ت) و (ک) و (اح) و (خب): سەهم تا. قەوس هەتا (چن) و (عم) و (کم) و (گم) و (ت) و (ک) و (اح) و (خب): قەوس تا. ئەمیش هەر (قەوس هەتا) یە. گۆنەزەردی (چر) و (چن) و (کم) و (ک) و (عب) و (خا): کۆن و زەردی. (من): کۆن و زەرد و. گوزین بێ (ت): گوزین. ئەبێ (گوزینە) بێ.

واتە: ئامۆژگارییەکانی نالییی ئەوەندە بەجێ و دڵگیرن، لەوانەیە هەرکەس بییانبیسێ، وەک گوارە بکاتە گوێی، لە گوێیان بگرێ و بییانگرێتە دڵ و لە بیری نەچنەوە، چونکە لە گوارەیەکی مرواریی ئەچن دەنکەکانی ساف و ورد بن و جوان هۆنرابێتەوە، کە دەستی هەر کچێ بکەوێ هەرگیز دایناکەنێ لە گوێی.

نوصحی (عم) و (کم) و (گم): نەظمی. بیبیسێ (کم): بێ کە ئەو. بیکاتە (چر): بیگرێتە. وردە (کم): دوڕڕە.