واتە: باڵای وەک گوڵباخت، بەسەر گومەزی سنگتەوە کە مەمکەکانتە، خونچەی کردووە کە گۆکانیەتی.. خونچەیەکی ئەوەندە بەتام و خۆش و شیرینی کردووە، لەگەڵ ئەوەشدا کە هێشتا کاڵە، قامیشی شەکر پیا ناگاتەوە لە شیرینیدا.
دیارە نالییی ئەم پارچە شیعرەی بۆ کچۆڵەیەکی تازە پێگەیشتوو وتووە.

گوڵبنی (کم) و (من): گوڵبەنی. (گم) و (تو) و (خا): گوڵبونی. کردووە، نەیکردووە (چر) و (تو) و (عب) و (خب): گرتووە، نەیگرتووە. قەط (کم) و (تو) و (عب) و (خب): قەد. (گم) و (من): قەت.

واتە: باڵای وەک دارخورما بەرز و ڕێک و پێکت، تازە بەری گرتووە و هەڵالەی کردووە.. تۆ ئەوەندە مناڵی هێشتا بۆنی شیر لە دەمت دێ، چۆن وا مەمکت کردووە؟ (مەمک کردن، بێجگە لە مەعنا دیارییەکەی، کینایەشە لە گەورە بوون و پێ گەیشتین).

لەنێوان (دەم) و (ئەم) و (مەم) دا جیناسی لاحیق و، لە کۆکردنەوەی (شیر) و (مەم) یشدا تەناسوبێکی جوان هەیە، چونکە شیر لە مەمکەوەیە.

تازە (خب): دوێنێ.
ئەم بەیتە لە (چر) و (کم) و (گم) و (عب) و (من) دا سێهەم و، لە (تو) دا چوارەمە.

مەعنای بەیتەکەش وەک ئێمە بۆی ئەچین بەم جۆرەیە: باڵات وەک دارخورما بەرزە، بە شمشێری دەستی، یاخود بە شیری مەمکەکانی، حوشتری شیرای، یاخود شوێن پەیوەندی سەر و گەردنی پەی کردووە و بڕیوەتەوە. هەنگی ئازار نەگەیێن و بێ چزووی مەمکیشت، هەنگوینی سپی هەڵێناوەتەوە.
لەوانەشە لە نیوەی دووهەمی ئەم بەیتەدا، لە (نەحلی بێنێش) و (شەهدی سپی) دا ئیشارەت بە حاڵەتی (حەسانەوەی ئافرەت) کرابێ.
ئەم بەیتە لە نووسخەی (ت) دا نییە و لە (چر) و (کم) و (گم) و (من) و (عب) دا چوارەمین بەیتە. تەنها لە نووسخەکانی (عم) و (گم) دا لە پاش ئەم بەیتەوە، ئەم بەیتەی خوارەوەش هەیە، کە لەگەڵ شێوەی تێکڕای پارچە شیعرەکەش ناگونجێ و مەعناکەشی زۆر سادەیە و لە چەشی نالیییەوە دوورە:
خۆم بە قوربانی سەر و دەسماڵ و دوگمەی کردووە
خۆم بە قوربانی دو چاوی پڕ لە سورمەی کردووە
لێکدانەوەی مەعنای نیوەی یەکەمی ئەم بەیتە، بە مەینەتێکی زۆر تەواو بوو بۆمان، چونکە تێکستی هەرکام لە نووسخەکانی بەردەستمان بە تەنها خۆی مەعنایەکی تەواوی نەئەدا بەدەستەوە. ئێمە ئەم تێکستەی ئێرەمان لە لێکدانی وشە ڕێتێچووەکانی هەموو نووسخەکان داڕشتووە. بەر لە لێکدانەوەی مەعنای بەیتەکە وەک خۆمان بۆی چووین، وا بە باشتر ئەزاین تێکستی هەموو نووسخەکانی بەردەستمان بە شێوە نووسەکەی خۆیان بخەینە بەرچاو.

(چر) و (توو) و (عب) و (خا):
قامەت نەخلی بەشیری فایقی کی کردوە
(چن): قامتت نخلە بە شیر فایق پت کردوە
(عم): قامتت نخلە و بە شهدی فایقی کی کردوە
(کم): قامتی نخلی بەشیری فایقی کەی کردوە
(گم): قامتت نخلە بە شەهدی فایقی کێ کردوە
(ک): قامتت نخل بشیر فایقی پی کردوە
(اح): قامتت نخل بشیرە فایق پی کردوە
(من): قامتی نخلی بشیری فایقی قەی کردوە
(خب): قامت نخل بشیر فائقی قی کردوە
ئەمە بەش بەحاڵی نیوە بەیتی یەکەم. بەش بەحاڵی نیوە بەیتی دووهەمیش، جیاوازی بێهەڵە هەر ئەمە بوو: بێ نێشی (چن) و (عب): بێ مێشی.

واتە: سەرم لەم باڵای وەک دار خورما بەرزی بەبەری هەنارەوەی یارە سوڕماوە. نازانم ئاخۆ هەر لە سروشتدا وایە دارخورما بەری هەناری گرتووە، یاخود باخەوان هاتووە داری بەرزی سەروی لە داری سێو و بەی موتوربە کردووە و باڵای وەک سەروی یار مەمکی وەک سێو و بەیی گرتووە.

نەخل و (چن) و (عم) و (ت) و (ک) و (اح) و (خا) و (خب): سێب و. (عم) و (گم): سێو و. موتوربەی: لە هەموو نووسخەکاندا، (عم) و (گم) و (خب) نەبێ، بە هەڵە بە (مەطربەی) نووسراوە. (عم) بە (مربی) و (گم) بە (مطربە) ی نووسیوە. تەنها (خب) بەبێ هەڵە نووسیویەتەوە لەسەر ڕێنووسی کۆن. زۆر سەیرە کۆمەڵێ نووسەر وشەیەکی ڕەسەنی کوردییان لێ ببێ بە عەرەبیی !
ئەم بەیتە لە (چر) و (ت) دا سێهەم و، لە (چن) و (اح) و (ک) و (خا) و (خب) دا چوارەم و، لە (کم) و (گم) و (من) و (تو) و (عب) دا دووهەمە.

واتە: بڕوانە بۆ نالییی چون وەک منداڵ بۆ مەمکی یار ئەگریی و کەوتووەتە هاوار هاوار.. هەرچەند پیریش بووە و مووی وەک شیر سپی بووە، بەو شیرەی مەمکی یار هەڵالەی کردووە و پێگەیشتووە.
ئێمە وای بۆ ئەچین وشەی (بەو) بە (بۆو) بخوێنرێتەوە واتە بۆ (ئەو) و مەعنای بەیتەکە وای لێ بێتەوە: بۆ ئەو شیرە مناڵ بووەتەوە و کەتووەتە گڕ و گاڵ و وەک درەختی بەهاران هەڵالەی کردووە.
دووریش نییە مەبەستی لە (شکۆفە کردن) سپی بوونی ڕیشی بێ و بڵێ ئەو سپیەتییە لە ئەنجامی سپیەتیی شیری مەمکی یارەوەیە.

وەی وەی (چر) و (عب): وای وای. بەو (چر) و (کم) و (گم) و (تو) و (عب) و (خب): لەو.

واتە: سەیری نالییی کە چەند چاک بە هەردوو دەست و بە دەم مەمکی یاری گرتووە و لە خۆشییاندا هەر (ئۆخەی.. ئۆخەی !) یەتی.. درۆ و بوختانە ئەڵێن تۆبەی کردووە و دەستی لە مەمکی یار هەڵگرتووە. شتی وا ڕاست نییە و دڵداری ڕاستەقینەی وەک نالییی هەرگیز تۆبەی پێ ناکرێ.

بوهتان (گم): بوختان.
ئەم بەیتە و بەیتی پێشوو تەنها بە گوێرەی (عب) بەرودوا بەیتی پێنجەم و شەشەمن. ئەگینا لە هەموو نووسخەکانی ترا، لە (چر) دا نەبێ، لە جێی یەکتر دان. ئێمە شێوەی نووسخەی (عب) مان پەسەند کرد چونکە بە پێی نووسخەکانی تر مەرجەعی ضەمیری (کردووە) کانی بەیتی پێشوو دیار نە ئەبوو کە ئەوەش دروست نییە. لە نووسخەی (چر) دا نیوەی یەکەمی بەیتی پێنجەم و نیوەی دووهەمی بەیتی شەشەم کراون بە بەیتی پێنجەم و، نیوەی یەکەمی بەیتی شەشەم و نیوەی دووهەمی بەیتی پێنجەم کراون بە بەیتی شەشەم. لە پەراوێزیشدا بە فارسیی نووسراوە « در نوسخەء قدیمە مصرع ثانی (بو ممک.. الخ)، (گرچە موی.. اە) است، و مصرع ثانی (خوش بهردو.. اە)، (کذب وتهمت.. است) «. واتە لە نووسخە کۆنەکەدا نیوەی دووهەمی (خۆش بە هەردوو.. تاد)، (کیزب و توهمەت..) ە.
واتە، ئەو نووسخە کۆنەیەش کە (چر) ئیشارەتی بۆ ئەکا، هەر وەک نووسخەکانی تر و ئەم نووسخەی ئێمەیە وایە.